Gemeentepalen Lisse

Loosterweg zuid, op de gemeentegrens met Voorhout. Deze paal is lang opgeslagen geweest in een bollenschuur. Op initiatief van de Vereniging Oud Lisse is de paal schoon gemaakt en teruggeplaatst.
De standplaats van deze paal en alle andere palen op deze pagina, zijn aangegeven op een kaart, klik op "Kaart" in de balk hierboven.

Zwartelaan 4a, in een privé tuin. Ook deze paal is een tijd ondergedoken geweest, tot hij in de tachtiger jaren opdook. Deze stoeppaal is als grenspaal opgesteld geweest op de grens met Hillegom, paalnummer 27. Oorspronkelijke plaats is aan de Heereweg, ter hoogte van nr.2.

Nummer 27 van de serie.

Dan nog een paal aan de grens met Hillegom uit dezelfde serie als de eerste paal. Is onlangs gerestaureerd en opnieuw opgesteld, nadat hij bijna verloren was gegaan tijdens de wegverbreding.

Lisse - Heereweg

In de gevel van het pand aan de Heereweg 243, zit deze steen. De steen verdient een plaatsje op deze site vanwege de zeldzaamheid van dit soort stenen met inscriptie in particuliere huizen. Het is mij niet duidelijk waarom het zo belangrijk was voor de heer Bruynen om zijn gevel zo te laten markeren.

Lisse - Landgoedpalen

De inscriptie "VENENBURG" verwijst naar de eigenaar van het grondgebied in het noorden van Lisse, Joost van der Veen. Hij had Huis ter Panne in bezit dat in 1796 werd gesloopt waaarna er een tweede Veenenburg stond tot 1913.
De paal staat bij de brug over de grenssloot van de Keukenhof aan de Loosterstraat Noord.

Deze paal stond tot voor kort vlak tegen het hek van de begraafplaats Duinhof, maar is verplaatst in NW-richting en enkele tientallen meters in het Keukenhofbos. Op de foto is het hek nog te zien op de achtergrond.
De inscripties zijn: F.G.E. (Frans Gerhard Eijssinck) en I.V. (Jan Verdegaal). De eerste was eigenaar van de Keukenhof, de tweede eigenaar van de boerderij Welgelegen in 1779. Een tweede identieke paal staat in het Lisser museum "de Zwarte Tulp".

Aan de Essenlaan de paal met de inscripties: "VAN DER LYN" en "SYPESTEYN". Beide grootgrondbezitters in Lisse en Hillegom.
Een tweede paal van van der Lyn heeft in het Keukenhof bos gestaan, tegen het hek van de begraafplaats. Deze paal is wellicht ook verzet evenals de FGE paal, maar mij is niet bekend waarheen.

De informatie over de palen in Lisse is afkomstig van Dr. Bert Kölker, auteur van het boekje Grenspalen te Lisse, uitgegeven in 2010, door de vereniging "Oud Lisse".

Halfweg

De paal heeft de inscriptie "HALFWEG", boven de wapenschilden van Leiden en Haarlem.

500-Roedenpaaltje Oegstgeest

Keizer Maximiliaan I besliste op 19 December 1474 dat niemand binnen een afstand van 500 roeden (1885m) handel mocht drijven zonder belasting te betalen aan de stad Leiden. Deze paal dateert uit 1760, toen de houten voorgangers werden vervangen.
De aanduiding van de 500 roeden:

800-Roedenpaaltje Voorschoten

En dan was er ook nog een 800-roeden grens. Hier een zo'n 800-roedenpaaltje, aan het begin van het Sint Nicolaespad.
In 1575 verbood koning Philips II de vestiging van "getimmerten, tapperijen, ambagten en neringen" binnen een grens van 800 Rijnlandse roeden van het centrum van Leiden. Dit is 3.016 m.
Er is (was?) nog een paaltje in Oegstgeest, dat in de Endegeesterstraatweg zou staan volgens T. Brouwer in zijn boekje, maar dat heb ik nog niet bevestigd gekregen. Wel ligt er nog een paal in het  museum de Lakenhal, het zou kunnen zijn dat dat het Oegstgeester paaltje (het is een 500 roeden paaltje).

De Leidse sleutels en de aanduiding 800.

Katwijk - Valkenburg

Deze paal heeft lang op de Valkenburgse gemeentewerf gelegen, voor deze opgesteld is aan de Voorschoterweg tegenover nr.31.
Het wapen op de schild is dat van Valkenburg op een achtergrond van het wapen van Wassenaar.

Uit een artikel van Annelieke Slappendel in Leidsch Dagblad over de restauratie van deze paal door de steenhouwer Jan Wagemaker: Zo veel tijd en moeite hoefde Wagemaker niet in de restauratie te steken. Hij heeft er ook niet voor gezorgd dat de grenspaal er als nieuw uitziet. De Leidenaar heeft het stuk steen schoongemaakt en er gaten in geboord. Met roestvrijstalen ankers erin en epoxylijm is de paal volgens de steenhouwer weerbestendig. ,,Maar het bovenste deel mist, en daar kan ik niks aan doen'', wijst Wagemaker aan. Een hoek - en daarmee een deel van het wapen waarop de drie maantjes van Voorschoten en het torentje van Valkenburg zijn gecombineerd - ontbreekt. Dat is niet het gevolg van de vele jaren dat de grenspaal verloren in een hoekje op de Valkenburgse gemeentewerf lag, voordat raadsleden aandrongen op een beter lot. De steenhouwer: ,,Dat stuk moet er al lang geleden af zijn gegaan, want de steen is verweerd.''
Het lijkt erop dat het missende stuk er toch nog aan is gezet als je de foto ziet.

Limes replica paal aan de Torenvlietsweg. Zo’n vier eeuwen lang lag in onze streken de noordgrens van het Romeinse rijk. Deze grens, ook wel limes genoemd, liep van oost naar west en deelt het huidige Nederland precies in tweeën.